การคิดอย่างมีวิจารณญาณ Critical thinking (CT) skills
การคิดอย่างมีวิจารณญาณ หมายถึง การคิดเป็น ทำเป็นและแก้ปัญหาเป็น แสดงถึงความซับซ้อนของความคิดที่แสดงคุณสมบัติของความคิดอย่างมีเหตุผล คิดอย่างมีระเบียบ คิดอย่างละเอียด และการคิดอย่างรับผิดชอบที่ช่วยในการตัดสินใจ หรือเป็นการคิดที่คำนึงถึงเป้าหมายเป็นหลัก จำเป็นต้องใช้เวลาและการฝึกฝนอย่างสม่ำเสมอเพื่อให้เกิดทักษะนี้
องค์ประกอบของ CT ได้แก่
1. การคิดสร้างสรรค์ (creative thinking)
2. การคิดอย่างมีวิจารณญาณ (critical thinking)
3. การคิดแก้ปัญหา (problem solving)
4. การคิดตัดสันใจ (decision making)
ลักษณะการคิดอย่างมีวิจารณญาณจะแตกต่างจากการคิดแบบปกติเสนอ ดังนี้
ลักษณะการคิดแบบปกติ และลักษณะการคิดอย่างมีวิจารณญาณ
การเดา=การประมาณ
การชอบ=การประเมิน
การจัดกลุ่ม=การจัดจำแนก
การเชื่อ=การยอมรับว่าเป็นความจริง
การสรุป=การสรุปความอย่างมีเหตุผล
การรวมกลุ่มความคิด=การเข้าใจเหตุผล
การระบุความสัมพันธ์=การระบุความสัมพันธ์ระหว่างความสัมพันธ์
การสมติฐาน=การตั้งสมติฐาน
การเสนอความคิดโดยไม่ใช้เหตุผล=การเสนอความคิดโดยใช้เหตุผล
การตัดสินโดยไม่มีเกณฑ์=การตัดสินโดยมีเกณฑ์
ลักษณะของผู้ที่คิดอย่างมีวิจารณญาณ เช่น
1. เป็นผู้มีใจกว้าง ยอมรับความคิดเห็นของคนอื่น
2. สามารถเปลี่ยนความเชื่อตนเองได้เมื่อมีหลักฐานที่สนับสนุนที่น่าเชื่อถือ
3. ตัดสินใจโดยใช้สิ่งที่เกี่ยวข้องกับสถานการณ์ทั้งหมด
4. มีการเก็บรวบรวมข้อมูลจากแหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือ
5. เป็นผู้ที่มองหาเหตุผลประกอบการตัดสินใจ
6. เป็นผู้มองหาทางเลือกใหม่ๆ ที่ดีกว่า
7. เป็นผู้ที่ไวต่อความรู้สึกของคนอื่น
8. เป็นผู้ที่ใช้คำถามได้อย่างเหมาะสม เหมาะกับสถานการณ์
9. เป็นผู้มุ่งไปสู่ข้อสรุปที่มีความถูกต้องและน่าเชื่อถือ
10. เป็นผู้ที่แสดงออกให้เห็นถึงการคิดที่มีเป้าหมาย มีการคิดไตร่ตรองและการคิดประเมิน
สาเหตุที่ต้องสอนการคิดอย่างมีวิจารณญาณ
ทักษะการคิดอย่างมีวิจารณญาณเป็นเป้าหมายที่สำคัญในหลักสูตรการศึกษาทุกระดับ ผู้ที่มีคุณลักษณะของผู้คิดอย่างมีวิจารณญาณมักจะเป็นผู้ที่สามารถตัดสินใจในโลกของยุคล้นไปด้วยข้อมูลข่าวสารได้อย่างเหมาะสมว่าอะไรควรทำอะไร ไม่ควรทำ อะไรควรเชื่อ และอะไรไม่ควรเชื่อ นอกจากนี้ยังสามารถวางแผนเพื่อทำงานได้อย่างเหมาะสมและสำเร็จได้ ดังนั้นจึงสามารถพูดได้ว่าการคิดอย่างมีวิจารณญาณเป็นองค์ประกอบสำคัญที่จะส่งผลให้เกิดความสำเร็จในการดำเนินชีวิตของคน
สมัครสมาชิก:
ส่งความคิดเห็น (Atom)
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น